VRNs (17.03.2015) –
Bruxelles, Bỉ – Gần đây một vài tổ chức văn học nghệ thuật chủ trương
rằng hoạt động văn hóa phải hoàn toàn tách khỏi môi trường chính trị.
Nghe qua thì đúng, là văn hóa phải vượt ra ngoài tất cả xung đột ý thức
hệ, nhưng nếu chủ trương nầy xuất phát từ nhà nước Việt Nam thì chính là
một kế hoạch chính trị được lồng vào để phục vụ chế độ.
Tôi
đồng ý rằng, nền văn hóa nhân loại phải vượt lên tất cả những vướng mắc
nhất thời, nếu loay hoay vào những biến chuyển chính trị để tìm một
hướng đi cho văn hóa thì có thể chúng ta đã đi ra ngoài mục tiêu tốt đẹp
nhằm phục vụ con người. Nhưng đó chỉ là lý thuyết dù trong thời bình và
dưới ảnh hưởng tự do dân chủ của một quốc gia đã có sẵn nền tảng văn
minh vững chắc, đôi lúc cũng không thể tách chính trị và văn hóa ra làm
hai lãnh vực riêng biệt. Huống gì so với hiện tình đặc biệt của chúng
ta, một đất nước cai trị bởi Cộng sản và dân tộc bị phân hóa làm hai với
hai nền văn hóa chống đối nhau thì vấn đề tách rời chính trị ra khỏi
văn hóa không thể xảy ra.
Thật
vậy, một khi hai lãnh vực văn hóa và chính trị của một dân tộc bị phân
hóa làm hai bởi một cuộc chiến tranh ý thức hệ không ranh giới thì hai
lãnh vực nầy cần phải được kết hợp, dung hòa đồng thời bổ túc lẫn nhau
để bảo vệ và phát triển nền văn hóa nhân bản hầu đưa đời sống con người
đến Chân Thiện Mỹ.
Một
câu hỏi xin đưa ra: vậy đối với Việt Nam chúng ta, dựa vào chế độ chính
trị để làm nền tảng phát triển văn hóa, hay, dùng văn hóa để cải tạo và
xây dựng chế độ?
Dù
hiểu theo chiều nào thì văn hóa và chính trị là hai hành động phải liên
quan mật thiết với nhau. Đất lành sinh trái ngọt hoặc nói ngược lại,
cây tốt khó mọc từ bùn dơ. Vậy có thể kết luận, chế độ chính trị tốt tự
nhiên sẽ nẩy sinh một nền văn hóa tự do nhân bản và ngược lại một nền
văn hóa nô bộc là nền tảng giúp cho chế độ càng ngày càng thêm độc tài
thối nát.
Trước
khi đề cập đến hai nền văn hóa riêng biệt cũng như hai khuynh hướng
chính trị đối nghịch của Việt Nam tại quốc nội cũng như người Việt Quốc
Gia hải ngoại, xin quý vị đừng đơn giản hóa và đóng khung hai danh từ
‘văn hóa’ cũng như ‘chính trị’ trong một nghĩa hạn hẹp, mà đề nghị có
một hướng nhìn bao quát rộng lớn hơn.
Không
thể hạn chế nền văn hóa của một dân tộc chỉ vỏn vẹn nằm trong phạm vi
văn chương, ngôn ngữ và nghệ thuật mà cần phải đề cập đến truyền thống,
đạo đức, phong tục cổ truyền, tập quán nhân gian, tôn giáo, y phục, ẩm
thực… Cũng vậy, đối với hành động chính trị, không nên gò bó bằng những
hình thức bên ngoài như hội họp xuống đường hô hào đá đảo mà phải nghĩ
đến mục đích tối hậu của các hành động để tạo một tinh thần yêu nước,
thương đồng bào và hướng về đất tổ. Vậy để được khách quan, cần nghiên
cứu những chi tiết dưới nhiều lãnh vực khác nhau trong chiều hướng phục
vụ đời sống tinh thần lẫn vật chất của con người để người làm chính trị
có một lối nhìn bao quát hơn. Đối với hoạt động văn hóa cũng vậy, nhất
là hoàn cảnh chúng ta hiện giờ, cũng cần nới rộng phạm vi hành động ra,
song song với các chương trình tranh đấu, xây dựng, bảo vệ lý tưởng, sự
toàn vẹn quê hương và hạnh phúc của nhân dân Việt Nam để những suy nghĩ
của người làm văn hóa khỏi bị lệch lạc.
Nói
đến văn hóa và chính trị của Việt Nam trước và sau 1975 cũng như trong
và ngoài nước thì thật không đơn giản. Từ việc thay đổi chế độ rồi nền
văn hóa đỏ ra đời, đến môi trường tự do với các phong trào cách mạng đời
sống Âu-Mỹ và việc bảo vệ văn hóa cổ truyền ở hải ngoại là những ưu tư
của những người hằng quan tâm đến vận nước và gia tài văn hóa dân tộc.
Chúng
ta không thể khách quan xem việc bảo tồn văn hóa Việt Nam một cách đơn
giải như dưới thời bình và trong một chế độ tự do dân chủ, vì nền văn
hóa của tổ tiên để lại đã bị đổi chiều trong quốc nội và đang bị phá sản
tại hải ngoại. Việc bảo tồn văn hóa của chúng ta không thuận buồm xuôi
gió mà phải đương đầu trực diện trước một cuộc chiến khốc liệt, không
ranh giới, không quy ước. Đó là cuộc chiến ý thức hệ giữa Tự Do và Cộng
Sản mà văn hóa chính là vũ khí của chiến trường để đối đầu với nhau.
Nếu
xét về lượng, trận chiến hiện nay giữa ta và địch không cân xứng cả
chính trị lẫn văn hóa. Cộng sản đã dốc toàn lực để ăn thua đủ trong giai
đoạn quyết liệt một mất một còn với chúng ta. Hà Nội đã tung hết khả
năng, từ vật lực đến nhân lực, đánh một lượt hai mặt chính trị lẫn văn
hóa vào cộng đồng người Việt Quốc Gia. Chúng đã xử dụng môi trường văn
hóa làm bàn đạp cho thế chính trị, hai mặt trận phối hợp nhịp nhàng và
đồng bộ với nhau. Cộng đồng chúng ta trong thế bị động và chỉ có chống
đở. Lượng đã yếu mà còn bị một số tổ chức hải ngoại kêu gọi loại bỏ yếu
tố chính trị ra ngoài chương trình phát triển và bảo tồn văn hóa là một
điều bất lợi cho công cuộc tranh đấu hiện nay. Nếu chúng ta thiếu lý
tưởng không có tinh thần để chống đở, bảo tồn và phát triển văn hóa cổ
truyền dân tộc Việt Nam thì xem như chưa đánh đã thua! Trước một đối thủ
dư thừa nhân-vật-lực cộng thêm những thủ đoạn tráo trở gian manh, nếu
chúng ta không sức, thiếu khả năng và sáng suốt thì chắc chắn chúng ta
sẽ đi vào con đường hỏa mù mà kẻ thù đã giăng ra.
Không
thể thuần túy và đơn giản kêu gọi giới trẻ theo học tiếng Việt, nghe
một buổi thuyềt trình hay đọc vài cuốn sách là xong việc bảo tồn và phát
triển văn hóa như chương trình của một vài tổ chức đề ra. Nếu chỉ có
thế thì không khác gì chúng ta mời giới trẻ đến xem một cuộc triển lãm,
nghe một chương trình ca nhạc xong rồi ai về nhà nấy. Như vậy làm văn
hóa trong tình hình chính trị hiện nay thì chẳng đi đến đâu mà còn đem
lại một kết quả ngược chiều. Điều quan trọng là phải biết tạo cho mọi
người, nhất là thành phần trẻ có một tinh thần yêu nước, biết đâu là
nguồn gốc dân tộc, đâu là lịch sử oai hùng, đâu là di sản của tổ tiên.
Phải làm thế nào cho thế hệ trẻ hiểu được nỗi khổ tâm kẻ ra đi cũng như
cảm thông thân phận của người ở lại, phải biết đâu là chính nghĩa, đâu
là con đường phải tiến tới để mai kia còn quay về phục vụ quê hương.
Trước
các chương trình đầu độc ru ngủ qua văn hóa của Cộng sản, chúng ta cũng
phải dựa theo con đường chính trị để phát huy tính chất nhân bản chống
lại văn hóa vô sản, dùng tôn giáo đối đầu văn hóa vô thần, lấy tình
người cải tạo văn hóa loài thú!
Trong
lúc địch ru ngủ chúng ta bằng văn hóa đỏ mà những người trong cộng đồng
làm văn hóa bằng hình thụ động, chống đở hoặc chạy theo chiêu bài ‘loại
chính trị ra khỏi văn hóa’ và ‘giao lưu văn hoá với cộng sản’ thì không
khác gì chưa ra trận chúng ta đã đầu hàng vô điều kiện. Tóm lại trong
hoàn cảnh hiện tại chúng ta không thể tách rời ‘chiến tranh văn hóa’ ra
khỏi ‘chiến tranh chính trị’. Hai mặt trận phải song song hổ trợ cho
nhau để đối đầu với Cộng sản khi chúng dùng văn hóa để phục vụ mưu đồ
chính trị bất chánh. Nếu chúng ta muốn bảo tồn văn hóa nhân bản mà loại
hẳn vấn đề chính trị ra ngoài thì lấy gì làm căn bản cho trận chiến
không biên giới ngày nay?
Xin
ghi nhớ, chúng ta là những chiến sĩ trong cuộc chiến giữa hai nền văn
hóa nhân bản và văn hóa vô sản. Kẻ thù với khả năng dư thừa sẵn có,
chúng đang lấn áp chúng ta trên mọi lãnh vực. Nếu những nhà làm văn hóa
không tiếp tay với Cộng đồng Người Việt Quốc Gia thì xin tiếp tục làm
văn hóa theo đường lối thuần túy và đừng hô hào lên tiếng đòi hỏi loại
bỏ yếu tố chính trị ra ngoài vòng chiến. Thái độ và hành động nầy không
khác gì việc tiếp sức cho kẻ thù, phá hoại công cuộc tranh đấu chung của
toàn thể dân tộc Việt Nam hiện nay.
Đinh Lâm Thanh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét