ĐỗVHiền NKT
TT - Một hôm cháu thắc mắc với tôi: “Dì ơi,
sao lá cờ trong sách này không giống cờ nước mình?”. Tôi mở ra xem và rất bất
ngờ: đó là cờ Trung Quốc”.
Bìa cuốn sách của NXB Dân Trí
“Trước đó, chị gái tôi mua cho cháu tôi bộ sách
dành cho học sinh vào lớp 1 có nhan đề Phát triển toàn diện trí thông minh cho
trẻ của Nhà xuất bản Dân Trí.
Ðó là phản ảnh của một bạn đọc là học sinh lớp
10 Trường Trung học thực hành, ÐH Sư phạm TP.HCM với Tuổi Trẻ. "Thật không thể
hiểu nổi một cuốn sách được quảng cáo ngay từ trang bìa là: "Giáo sư ở các
trường danh tiếng giới thiệu bộ sách dành tặng các em nhỏ chuẩn bị bước vào lớp
1" mà lại có sự nhầm lẫn tệ hại như thế", bạn đọc viết. Xem
kỹ, chúng tôi thấy cuốn sách được trình bày khá bắt mắt, trang 4 có ghi "Nhiều
tác giả" chứ không công bố cụ thể tác giả nào, và "Chịu trách nhiệm xuất bản:
Bùi Thị Hương. Liên kết xuất bản và phát hành tại: Công ty văn hóa Hương
Thủy". Ở trang 5 có phần "Lời giới thiệu": "Nối tiếp giai
đoạn mầm non là vấn đề khó khăn đối với cả cha mẹ và con trẻ. Bộ sách Chuẩn bị
toàn diện cho trẻ bước vào lớp 1 là bộ sách giới thiệu các kiến thức trên nhiều
phương diện cần thiết cho trẻ bước vào giai đoạn tiểu học [...]. Cuốn sách được
biên tập dựa trên chương trình giáo dục mầm non của Bộ GD-ÐT cùng với những vấn
đề trẻ gặp phải trong cuộc sống hằng ngày [...]". Trang 16
của cuốn a là trang dành cho bé tập kể chuyện với câu hỏi: "Trong tranh đã xảy
ra chuyện gì nhỉ? Bé quan sát kỹ tranh, sau đó căn cứ vào nội dung trong tranh
kể cho mọi người nghe một câu chuyện nhé". Phía dưới là bức tranh vẽ một em bé
và một người phụ nữ đang đứng trước ngôi trường học. Ðiều đáng nói là trên cổng
trường có cắm cờ đỏ nhưng không phải cờ Việt Nam mà lại là cờ Trung Quốc (tranh
vẽ rất rõ nét, có lẽ vì vậy nên em bé 5 tuổi cũng phát hiện "không phải cờ nước
mình"). Khi chúng tôi đưa bức tranh trong sách cho một em học sinh tiểu học xem,
kèm câu hỏi "đã xảy ra chuyện gì nhỉ", em cũng thốt lên: "Sao cổng trường cắm cờ
Trung Quốc?". Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Bùi Thị Hương -
giám đốc NXB Dân Trí - khẳng định ngay: "Ðây là sách dịch, mua bản quyền của đối
tác nước ngoài". Sau khi làm việc với Công ty văn hóa Hương Thủy chiều 4-3, bà
Hương trao đổi lại: "Chúng tôi đã kiểm tra hợp đồng bản quyền thì thấy các điều
khoản trong đó rất chặt chẽ, đơn vị phát hành sách phải giữ nguyên xi nội dung
gồm phần chữ và hình ảnh như bản gốc, không được phép thay
đổi". Bà Hương cũng cho biết bộ sách trên được biên soạn
theo chương trình giáo dục của Trung Quốc. "Hình ảnh trong sách là hình ảnh
trường của Trung Quốc thì phải treo cờ Trung Quốc chứ không thể treo cờ Việt Nam
được. Tôi thấy nội dung và hình ảnh rất bình thường, không có gì nặng nề" - bà
Hương nói. Về lời giới thiệu "Biên soạn dựa trên chương
trình giáo dục mầm non của Bộ GD-ÐT", bà Hương phân trần: "Khi đối tác gửi file
mềm nội dung bộ sách cho chúng tôi thì không có lời giới thiệu như thế. Có lẽ
công ty phát hành đã đưa thêm lời giới thiệu này để dễ bán sách". Bà Hương cũng
thừa nhận cách giới thiệu cùng với việc không chú giải rõ ràng việc mua bản
quyền của Trung Quốc trên bìa sách khiến người mua nhầm tưởng là sách Việt
Nam. Nhưng khi trả lời về việc phải giải quyết thế nào với
sự lập lờ gây hiểu nhầm này, bà Hương vẫn khẳng định "đó là bộ sách có nội dung
tốt, nó chỉ "lằng nhằng" ở lời giới thiệu. Nên nếu có ý kiến yêu cầu sửa thì
chúng tôi sẽ đề nghị đối tác sửa. Nhưng chắc sẽ không thể sửa nội dung sách,
không thể thay cờ Trung Quốc thành cờ Việt Nam bởi như thế là vi phạm hợp
đồng". Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, ông Phạm Tất Dong -
phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, cơ quan chủ quản của NXB Dân Trí - cho
biết: "Tuy tôi chưa xem cuốn sách đó, nhưng tôi thấy một cuốn sách được ghi rõ
là biên soạn cho trẻ em Việt Nam, theo chương trình giáo dục Việt Nam thì nội
dung, hình ảnh phải phù hợp với trẻ em Việt Nam, và trong hình ảnh ngôi trường
không thể vẽ cờ Trung Quốc". Sau khi nhận được thông tin và
tiếp cận với nội dung cuốn sách trên, bà Ngô Thị Hợp - phụ trách Vụ GD mầm non
Bộ GD-ÐT - nói: "Chúng tôi không biết về cuốn sách này vì NXB Dân Trí không trao
đổi hay hỏi ý kiến chúng tôi. Vì vậy, NXB Dân Trí phải chịu trách nhiệm hoàn
toàn về nội dung, hình thức của cuốn sách".
* Ông Nguyễn Minh Khang (phó giám đốc NXB Giáo
Dục): Sách dịch phải chọn lựa rất
kỹ NXB Giáo dục hằng năm cũng có nhiều đầu sách dịch
phải mua bản quyền của nước ngoài. Nhưng chúng tôi phải chọn lựa rất kỹ, sách
dịch cung cấp cho bạn đọc Việt Nam nói chung và học sinh Việt Nam nói riêng phải
có nội dung, hình ảnh không trái với quy định pháp luật và thuần phong mỹ tục
Việt Nam, không nói sai về lịch sử, địa lý Việt
Nam... Trong hợp đồng mua bản quyền với nước ngoài, nếu
thấy cần thiết chúng tôi cũng có thể trao đổi thỏa thuận với đối tác để điều
chỉnh nội dung, hình ảnh phù hợp với đối tượng bạn đọc Việt Nam. Cụ thể, chúng
tôi từng hợp tác với một số đối tác nước ngoài để phát hành sách tiếng Anh cho
trẻ em Việt Nam, những hình ảnh phong cảnh, con người, trường học
trong sách cũng được điều chỉnh phù hợp với học sinh Việt
Nam. Nếu chúng ta trao đổi kỹ thì đối tác cũng không cứng
nhắc trong việc bắt ta phải in nguyên xi như bản gốc. Hơn nữa, nếu là sách dịch
nguyên gốc thì bìa sách phải nói rõ nguồn gốc. Còn nếu là sách biên soạn dựa
theo chương trình giáo dục Việt Nam thì không thể vẽ trường học treo cờ nước
khác.
* ThS Nguyễn Thị Kim Thanh (nguyên trưởng phòng giáo dục mầm non
Sở GD-ÐT TP.HCM):
Không thể chấp nhận
Việc này xảy ra có lẽ do khâu kiểm duyệt chưa cẩn thận và chặt chẽ. Nhưng
dù vì lý do nào thì cũng không thể chấp nhận được. Trong chương trình giáo dục
mầm non 5 tuổi, học sinh đã được học về đất nước, về lá cờ Việt Nam, rằng ngôi
trường của em thì cắm cờ Tổ quốc Việt Nam. Lứa tuổi này rất nhạy cảm. Về mặt tâm
lý, khi đứa trẻ được ăn một món ngon nào đó hồi nhỏ thì bé sẽ nhớ mãi đến khi
lớn. Tương tự, những hình ảnh quen thuộc từ thời thơ ấu cũng sẽ in sâu trong trí
nhớ.
Cuốn sách trên phải được chỉnh sửa cho đúng, cho trẻ em Việt Nam hiểu
rằng: cờ Tổ quốc chỉ có một mà thôi. Những nội dung gì thuộc về đất nước, về Tổ
quốc bắt buộc phải chính xác chứ không phải là chuyện cổ tích mà tưởng tượng, hư
cấu.
__._,_.___
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét